Alan Kay

Από πολύ μικρή ηλικία ο Alan Kay έχει παρουσιάσει σημαντικά ταλέντα, όπως την ικανότητα ανάγνωσης πριν φοιτήσει στο δημοτικό σχολείο, με αποτέλεσμα να βαριέται στην τάξη, αφού ήδη γνώριζε την ύλη. Οι βασικές του σπουδές ήταν στα μαθηματικά και τη βιολογία, ενώ ο ίδιος για μεγάλο διάστημα αυτοπροσδιορίζεται περισσότερο ως μουσικός παρά ως επιστήμονας των υπολογιστών,¹ που ήταν τελικά η επαγγελματική κατεύθυνση που τον έκανε γνωστό. Μάλιστα, λέγεται ότι αποφεύγει τα ταξίδια και τις μετακινήσεις μακριά από το σπίτι του γιατί θέλει να μπορεί να συντηρεί και να παίζει στο μεγάλο εκλησιαστικό μουσικό όργανο που έχει στο σπίτι του.

Ο Alan Kay μετέφερε τον προγραμματισμό με γραφικά σε ένα προσωπικό διαδραστικό σύστημα, το οποίο σε μια εκδοχή του δημιούργησε όλα τα σύγχρονα επιτραπέζια συστήματα. Παράλληλα, ο ίδιος παραμένει με συνέπεια ένας από τους λίγους συνεχιστές της φιλοσοφίας του Douglas Engelbart, με σύγχρονα συστήματα, τα οποία δίνουν έμφαση περισσότερο στις προσωπικές δεξιότητες και στην εκφραστική δύναμη, παρά στην ευχρηστία ως οικειότητα και ευκολία.

Το σύστημα Squeak βασίζεται στο περιβάλλον προγραμματισμού Smalltalk, το οποίο επιτρέπει τις απευθείας αλλαγές σε όλα τα αντικείμενα του συστήματος και ταυτόχρονα δεν κάνει καμία διάκριση ανάμεσα σε αρχεία, εφαρμογές και λειτουργικό σύστημα, έτσι ώστε ο χρήστης να έχει τον πλήρη έλεγχο, με έμφαση στα έργα του.

Η πρώτη σημαντική συνεισφορά του ήταν το όραμα και ο σχεδιασμός του Dynabook το 1968, το οποίο μορφολογικά και λειτουργικά μοιάζει πολύ με ένα σύγχρονο (2010) τάμπλετ. Αυτός ο αρχικός σχεδιασμός, όμως, ήταν τόσο φιλόδοξος που ακόμη και ο ίδιος θεωρεί πως οι σύγχρονοι υπολογιστές δεν εφαρμόζουν ακόμη όλες εκείνες τις οδηγίες, τουλάχιστον από την ποιοτική πλευρά. Για να φτάσει στο όραμα του Dynabook ο Alan Kay εστίασε την προσοχή του στο λογισμικό, το οποίο αρχικά ήταν το περιβάλλον Smalltalk που έτρεχε σε έναν από τους πρώτους πειραματικούς επιτραπέζιους υπολογιστές, τον Xerox Alto.

Μετά την εργασία του στο Xerox Parc συνέχισε να δουλεύει στην Apple και μετά στο Viewpoints Institute, αλλά, σε κάθε περίπτωση, συνέχισε να εργάζεται πάνω στο αρχικό όραμα του Dynabook, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο που μαθαίνουν τα παιδιά. Δουλεύοντας επίμονα πάνω στο ίδιο αντικείμενο, έκανε πολλές επαναλήψεις με τα προσωρινά Dynabook (Xerox Alto, Xerox Notetaker), τα οποία μπορούσαν να εκτελέσουν προγράμματα Smalltalk. Το περιβάλλον Smalltalk αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία της Squeak (eToys),² η οποία με τη σειρά της επηρέασε περισσότερο ως κίνητρο και λιγότερο ως σχεδίαση τα σύγχρονα εργαλεία εκμάθησης προγραμματισμού, όπως το Scratch Blocks. Τρεις δεκαετίες μετά θα συμβάλει στη δημιουργία της διεπαφής για το πρόγραμμα του ενός φορητού υπολογιστή για κάθε παιδί (MIT OLPC).

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Alan Kay επηρεάστηκε ιδιαίτερα από το έργο του Ivan Sutherland, ενώ o ίδιος ο Alan Kay αποτέλεσε σημαντική επιρροή του Bret Victor. Παρατηρούμε ότι η δουλειά όλων βασίζεται στην κατασκευή της διάδρασης με αντικείμενα στην οθόνη του υπολογιστή με στόχο τη διευκόλυνση της επεξεργασίας της πληροφορίας και, κυρίως, της προσωπικής έκφρασης. Η πιο σημαντική, όμως, συνεισφορά του Alan Kay δεν είναι τόσο το ίδιο το υλικό και το λογισμικό των υπολογιστών που οραματίστηκε και έφτιαξε, αλλά η προσπάθεια να ενδυναμώσει την ανθρώπινη σκέψη και αντίληψη μέσα από την κατασκευή της διάδρασης.

1. fig. ¿fig:kay-profile? ↩

2. fig. ¿fig:squeakos? ↩